اگر دندان را جرمگیری نکنیم چه میشود؟
اگر دندان را جرمگیری نکنیم چه میشود؟ این سؤالی است که بسیاری از افراد به‌طور ناخودآگاه از کنار آن عبور می‌کنند، بی‌آنکه بدانند پشت این بی‌توجهی ساده، چه آسیب‌های جدی و گاه جبران‌ناپذیری برای سلامت دهان و دندان نهفته است.
بسیاری از بیماران، به دلایل مختلفی مانند ترس از دندانپزشکی، تصورات نادرست درباره جرمگیری یا حتی صرفاً اهمال در مراجعه، سال‌ها از انجام این فرآیند پیشگیرانه خودداری می‌کنند. اما واقعاً اگر جرمگیری انجام نشود، چه پیامدهایی در انتظارمان است؟
در این مقاله به‌صورت علمی و جامع بررسی می‌کنیم که دقیقاً با دندان‌ها، لثه‌ها و حتی بوی دهان ما چه اتفاقاتی میافتد اگر جرمگیری به‌موقع انجام نگیرد.
همچنین از زبان علم و تجربه دندان‌پزشکان، خواهیم گفت که چگونه یک اقدام ساده مانند جرمگیری میتواند مانع از ابتلا به بیماریهای پیچیده دهان، لثه و حتی تحلیل استخوان فک شود.
اگر شما هم از آن دسته افرادی هستید که انجام جرمگیری را پشت گوش انداخته‌اید یا هنوز درباره آن تردید دارید، این مقاله را تا انتها بخوانید. شاید همین امروز، وقت آن رسیده باشد که نگاه‌تان به جرمگیری دندان‌ها برای همیشه تغییر کند.
همچنین اگر می‌خواهید بدانید جرمگیری دندان دقیقاً چیست و چطور انجام میشود، پیشنهاد می‌کنم این مطلب جامع درباره جرمگیری دندان را هم حتماً مطالعه کنید؛ اطلاعات آن میتواند در تصمیم‌گیری بهتر به شما کمک کند.
عوارض جرمگیری نکردن دندان
اگر دندان را جرمگیری نکنیم چه میشود؟ پاسخ این سؤال فقط به یک تغییر ساده در رنگ دندان‌ها محدود نمی‌شود. جرمگیری نکردن، آغاز یک زنجیره خطرناک از مشکلات دهان و دندان است که میتواند از بوی بد دهان شروع شده و تا از دست رفتن کامل دندان‌ها پیش برود.
در ادامه، به‌صورت علمی بررسی می‌کنیم که عدم جرمگیری دندان‌ها چه عوارضی برای سلامت دهان و لثه‌ها دارد:
ایجاد پلاک و تشکیل تارتار
پلاک میکروبی، نخستین و مهم‌ترین عامل تخریب بهداشت دهان و دندان است. این لایه چسبناک از باکتری‌ها تنها چند ساعت پس از خوردن مواد غذایی روی سطح دندان‌ها شکل می‌گیرد. اگر این پلاک به‌موقع پاک نشود و جرمگیری دندان‌ها انجام نگیرد، به تارتار یا همان جرم سخت‌شده تبدیل میشود.
وقتی تارتار تشکیل شد، دیگر با مسواک پاک نمی‌شود و فقط توسط دندانپزشک قابل حذف است. اینجاست که تازه عواقب جرمگیری نکردن دندان شروع میشود و زمینه برای التهاب لثه و پوسیدگی فراهم می‌گردد.
جرمگیری دندان با ابزار اولتراسونیک و پلاک دندانی
التهاب لثه (ژنژیویت)
یکی از اولین پیامدهای جرمگیری نکردن، بروز بیماری لثه یا ژنژیویت است. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که پلاک‌های باکتریایی به بافت لثه نفوذ کرده و باعث قرمزی، تورم و خونریزی در هنگام مسواک زدن میشوند.
اگر دندان را جرمگیری نکنیم چه میشود؟ اینجا اولین پاسخ روشن میشود: التهاب مزمن لثه که به‌مرور به مراحل پیشرفته‌تری خواهد رفت.
پریودنتیت (عفونت بافت‌های نگهدارنده دندان)
در صورتی که التهاب لثه درمان نشود، بیماری به مرحله خطرناک‌تری به نام پریودنتیت یا عفونت پیشرفته لثه می‌رسد. در این حالت، نه‌تنها لثه، بلکه استخوان‌های نگهدارنده دندان نیز دچار تخریب میشوند.
این اتفاق باعث تحلیل لثه، عقب‌رفتگی آن، و در نهایت لق شدن دندان‌ها میشود. یعنی اگر از خودتان پرسیده‌اید اگر دندان را جرمگیری نکنیم چه میشود؟ یکی از تلخ‌ترین پاسخ‌ها این است: دندانهای سالم به‌خاطر تخریب استخوان فک می‌افتند، حتی اگر پوسیده نباشند!
بوی بد دهان مزمن (هالیتوزیس)
تجمع پلاک و جرم باعث رشد بی‌رویه باکتری‌های بی‌هوازی در فضای دهان میشود؛ این باکتری‌ها گازهایی تولید می‌کنند که منجر به بوی بد مزمن دهان یا هالیتوزیس میشوند.
بوی دهان ناشی از عدم جرمگیری، معمولاً با آدامس یا دهان‌شویه از بین نمی‌رود و فقط با جرمگیری حرفه‌ای دندان‌ها قابل درمان است.
بنابراین اگر با خود فکر می‌کنید اگر دندان را جرمگیری نکنیم چه میشود؟ یکی از پاسخ‌های قطعی‌اش، تجربه دائمی و آزاردهنده بوی نامطبوع دهان خواهد بود.
بوی بد دهان ناشی از جرم دندان و التهاب لثه
زردی و تیرگی دندان‌ها
عدم رعایت بهداشت دهان و جرمگیری نکردن دندان‌ها باعث تغییر رنگ تدریجی مینای دندان میشود. ابتدا زردی خفیف و سپس لکههای تیره‌تر، چهره لبخند را تغییر می‌دهد.
زیبایی لبخند، که بخشی مهم از روابط اجتماعی و اعتمادبه‌نفس افراد است، مستقیماً از این مسئله تأثیر می‌پذیرد. در نتیجه، پاسخ دیگر به سؤال «اگر دندان را جرمگیری نکنیم چه میشود؟» این است: لبخندی کدر، زرد و غیرجذاب که بر کیفیت ارتباطات شما تأثیر می‌گذارد.
افزایش احتمال پوسیدگی دندان
محیط اسیدی که توسط باکتری‌های پلاک میکروبی تولید میشود، مینای دندان را تضعیف میکند و مسیر را برای پوسیدگی دندان‌ها هموار می‌سازد.
در غیاب جرمگیری، این پوسیدگی‌ها می‌توانند به عمق دندان نفوذ کرده و به درمان‌های پیچیده‌تری مانند عصب‌کشی نیاز پیدا کنند.
اگر دندان را جرمگیری نکنیم چه میشود؟ پوسیدگی‌های مخفی، پیشرفته و پرهزینه، منتظرمان خواهند بود.
احتمال افتادن زودهنگام دندان‌ها
وقتی جرم و پلاک به‌صورت مزمن باقی بمانند، ساختارهای حمایت‌کننده دندان از جمله استخوان فک دچار تحلیل شدید میشوند.
در این وضعیت، حتی دندان‌هایی که سالم هستند هم شروع به لق شدن می‌کنند و در نهایت می‌افتند.
پس یکی از ناگوارترین پاسخ‌ها به این سؤال که «اگر دندان را جرمگیری نکنیم چه میشود؟» همین است: دندان‌هایمان را از دست می‌دهیم، نه به‌خاطر پوسیدگی، بلکه به‌خاطر بی‌توجهی به جرمگیری!
تجمع جرم سنگی و لق شدن دندان به علت تحلیل لثه
دلایل پشت گوش انداختن جرمگیری دندان
اگر دندان را جرمگیری نکنیم چه میشود؟
با وجود اینکه اغلب دندان‌پزشکان تأکید می‌کنند که جرمگیری دندان اقدامی پیشگیرانه و ضروری برای حفظ سلامت دهان و دندان است، هنوز هم افراد زیادی این فرآیند ساده و کم‌هزینه را پشت گوش می‌اندازند.
اما علت این بی‌توجهی چیست؟ چرا با اینکه می‌دانیم اگر دندان را جرمگیری نکنیم چه میشود، باز هم آن را به تعویق می‌اندازیم؟ در ادامه به دلایل علمی و رفتاری این موضوع می‌پردازیم:
ترس از دندانپزشک یا درد
یکی از شایع‌ترین دلایل اجتناب از مراجعه به دندانپزشک، ترس از درد یا اضطراب دندانی است. برخی افراد، به‌خصوص آن‌هایی که تجربه‌های ناخوشایند از درمان‌های گذشته دارند، گمان می‌کنند جرمگیری نیز فرایندی دردناک است.
در حالی که جرمگیری، به‌ویژه با دستگاه‌های التراسونیک مدرن، معمولاً بدون درد یا با کمترین ناراحتی انجام میشود.
اما این ترس باعث میشود فرد ماه‌ها یا حتی سال‌ها از مراجعه برای جرمگیری خودداری کند، و در نتیجه، وارد همان چرخه خطرناک شود که در پاسخ به سؤال “اگر دندان را جرمگیری نکنیم چه میشود” مطرح میشود.
تصور اشتباه درباره ضرر جرمگیری
یکی دیگر از باورهای نادرست که در میان مردم رواج دارد این است که جرمگیری به مینای دندان آسیب می‌زند یا باعث شل شدن دندان‌ها میشود.
این در حالی است که متخصصان دندانپزشکی بارها اعلام کرده‌اند که جرمگیری نه‌تنها مضر نیست، بلکه برای جلوگیری از بیماری لثه و حفظ بهداشت دهان ضروری است.
اتفاقاً اگر جرم و پلاک به حال خود رها شوند، به لثه و استخوان آسیب می‌زنند و دندان را به‌مرور سست می‌کنند. پس اگر از خود می‌پرسید اگر دندان را جرمگیری نکنیم چه میشود، باید بدانید که ترک جرمگیری، علت شل شدن دندان‌هاست، نه خود جرمگیری.
هزینه جرمگیری
هرچند جرمگیری در مقایسه با سایر درمان‌های دندانپزشکی کم‌هزینه‌تر است، اما همچنان برخی افراد به‌دلیل محدودیت‌های مالی یا نداشتن بیمه دندانپزشکی، آن را نادیده می‌گیرند.
غافل از اینکه هزینه نکردن برای جرمگیری، بعدها منجر به هزینه‌های سنگین‌تر برای درمان پوسیدگی، عصب‌کشی، یا حتی ایمپلنت دندان خواهد شد.
یعنی با یک صرفه‌جویی کوتاه‌مدت، خود را در معرض آسیب‌های بلندمدت قرار می‌دهند. بنابراین یکی از مهم‌ترین دلایل اینکه چرا برخی نمی‌دانند اگر دندان را جرمگیری نکنیم چه میشود، درک نکردن همین هزینه‌های پنهان و دیرهنگام است.
ناآگاهی از عوارض تأخیر
بسیاری از افراد، به دلیل کمبود اطلاعات پزشکی یا نداشتن آموزش صحیح درباره بهداشت دهان و دندان، از عوارض تأخیر در جرمگیری آگاه نیستند.
آن‌ها گمان می‌کنند اگر دردی حس نمی‌کنند، دندان‌هایشان سالم است. در حالی که بیماری لثه، تحلیل استخوان و بوی بد دهان ممکن است ماه‌ها یا سال‌ها بدون علامت آشکار باقی بماند و فقط با معاینه تخصصی شناسایی شود.
به همین دلیل، بی‌اطلاعی از این حقیقت ساده که اگر دندان را جرمگیری نکنیم چه میشود، موجب میشود افراد حتی اولین قدم را هم برای مراجعه برندارند.
ترس از لق شدن دندان پس از جرمگیری
یکی از باورهای رایج اما نادرست میان مردم، ترس از لقی دندان پس از جرمگیری است. بسیاری از بیماران، به‌خصوص در سنین بالاتر یا افرادی که سال‌ها جرمگیری انجام نداده‌اند، پس از مشاهده لق شدن جزئی دندان‌ها، تصور می‌کنند که این لقی، نتیجه جرمگیری بوده است؛ در حالی که واقعیت دقیقاً برعکس است.
وقتی فرد برای مدت طولانی جرم دندانی را پاکسازی نکند، این توده‌های سخت و سفت به‌مرور باعث تحلیل لثه و استخوان فک میشوند. در چنین شرایطی، جرم‌ها عملاً به‌عنوان تکیه‌گاهی مصنوعی عمل می‌کنند و دندان‌ها را سرجایشان نگه می‌دارند.
اما این وضعیت بسیار خطرناک است؛ چون به‌جای اینکه دندان‌ها توسط بافت سالم لثه و استخوان نگه داشته شوند، توسط جرم‌ها ثابت مانده‌اند.
حالا وقتی دندانپزشک این جرمهای سفت‌شده را در حین جرمگیری برمی‌دارد، ساختار نگهدارنده واقعی (یعنی لثه و استخوان) که در این مدت تحلیل رفته، دیگر نمی‌تواند دندان را به‌خوبی نگه دارد، و در نتیجه دندان‌ها لق میشوند.
اینجاست که برخی افراد دچار این تصور اشتباه میشوند که جرمگیری باعث لقی دندان شده است؛ در حالی که علت اصلی، جرمهای انباشته‌ای بودند که سال‌ها به بافت‌های نگهدارنده آسیب زده‌اند.
بنابراین اگر از خودتان می‌پرسید اگر دندان را جرمگیری نکنیم چه میشود؟ یکی از پاسخ‌های تلخ آن این است: دندان‌ها به‌مرور لقی پیدا می‌کنند، اما نه به‌خاطر جرمگیری، بلکه به‌خاطر پشت گوش انداختن آن.
جرمگیری مثل برداشتن آوار از روی دیوار نیمه‌ویران است؛ خود آوار عامل خرابی نیست، بلکه نشانه‌ای از تخریب است. پس جرم‌ها دندان را نگه نمی‌دارند، بلکه دارند نابودش می‌کنند.
به‌یاد داشته باشید: دندان باید توسط لثه و استخوان نگه داشته شود، نه توسط جرم. اگر در چنین شرایطی هم از ترس لقی، از جرمگیری فرار کنید، فقط باعث بدتر شدن اوضاع می‌شوید و در نهایت، از دست رفتن دندان‌هایتان را رقم می‌زنید.
تفاوت جرمگیری نکردن در دندان سالم و دندان پرشده یا عصبکشیشده
همه‌ی دندان‌ها به جرمگیری منظم نیاز دارند؛ اما اگر بخواهیم از نظر بالینی و عملکردی نگاه کنیم، جرمگیری نکردن دندانهای پرشده یا عصبکشیشده، خطرناک‌تر از دندانهای سالم است.
در این قسمت بررسی می‌کنیم که اگر دندان را جرمگیری نکنیم چه میشود و چگونه این مسئله، در مورد دندانهای درمان‌شده، پیامدهای جدی‌تری به‌همراه دارد.
نفوذ میکروب به زیر لثه و شکست ترمیم
در دندان‌هایی که قبلاً تحت درمان‌هایی مثل پرکردگی، بیلداپ، یا عصب‌کشی قرار گرفته‌اند، سطح تماس بین دندان، مواد ترمیمی و بافت لثه بسیار حساس است.
تجمع جرم در اطراف این نواحی، به‌خصوص در خط لثه، زمینه‌ای ایده‌آل برای نفوذ باکتری و ایجاد التهاب موضعی فراهم میکند.
اگر این جرم‌ها به‌موقع برداشته نشوند، میکروب‌ها می‌توانند به‌تدریج به زیر لثه نفوذ کنند و باعث نشت پوسیدگی از زیر پرکردگی یا بیلداپ قبلی شوند؛ این همان چیزی است که متخصصان از آن با عنوان شکست ترمیم یاد می‌کنند.
یعنی بیمار تصور میکند دندانش درمان شده، اما در واقع پوسیدگی به صورت مخفیانه زیر ترمیم پیشروی میکند تا زمانی که درد یا شکست ناگهانی اتفاق بیفتد.
افزایش خطر شکست عصب‌کشی
در مورد دندانهای عصبکشیشده، نقش جرمگیری حتی حیاتی‌تر است. این دندان‌ها به دلیل نداشتن عصب، اغلب بدون علامت تخریب میشوند.
اگر لثه اطراف آن‌ها دچار التهاب یا تحلیل شود (که به‌دلیل جرم فراوان رخ می‌دهد)، میتواند منجر به لق شدن دندان، تحلیل استخوان، و حتی افتادن دندان عصبکشیشده شود.
سؤال کلیدی اینجاست: اگر دندان را جرمگیری نکنیم چه میشود؟ در مورد دندان عصبکشیشده، این بی‌توجهی میتواند منجر به از بین رفتن تمامی زحماتی شود که برای درمان آن کشیده شده.
دندانهای سالم و واکنش سریع‌تر لثه
در دندانهای سالم که هنوز هیچ نوع پرکردگی یا درمان ریشه‌ای ندارند، وضعیت کمی بهتر است؛ زیرا سیستم دفاعی طبیعی دندان (شامل پالپ زنده و ساختار سالم لثه) در مقابل باکتری‌ها مقاومت بیشتری نشان می‌دهد.
اما حتی در این دندان‌ها هم اگر جرمگیری انجام نشود، به‌مرور پلاک‌ها به جرم سخت تبدیل شده و باعث بیماری لثه، بوی بد دهان، و آغاز پوسیدگی میشوند.
به همین دلیل، تفاوت دندان سالم و دندان پرشده فقط در سرعت بروز عوارض است، نه در ضرورت جرمگیری. هر دو نوع، به پاکسازی حرفه‌ای و دوره‌ای جرم‌ها نیاز دارند.
مقایسه دندان قبل و بعد از جرمگیری با لثه سالم
نتیجه‌گیریاگر دندان را جرمگیری نکنیم چه میشود؟:
بنابراین اگر هنوز این سؤال در ذهن شماست که “اگر دندان را جرمگیری نکنیم چه میشود؟”، پاسخ آن برای دندانهای پرشده یا درمان‌شده بسیار واضح‌تر و هشداردهنده‌تر است:
ممکن است تمام درمان‌های قبلی‌تان را از دست بدهید، بدون آن‌که حتی متوجه شوید.
جرمگیری نه‌تنها برای جلوگیری از پوسیدگی جدید مفید است، بلکه برای حفظ سلامت ترمیمهای قبلی و جلوگیری از شکست آن‌ها نیز نقش کلیدی دارد.
نظر متخصصان درباره جرمگیری نکردن دندان‌ها
از نگاه متخصصان دندانپزشکی و منابع علمی معتبر، جرمگیری دندان‌ها نه‌تنها یک اقدام زیبایی نیست، بلکه یکی از پایه‌های حفظ سلامت دهان و دندان است.
بسیاری از افراد این تصور را دارند که تا زمانی که دردی احساس نمی‌کنند، نیازی به جرمگیری نیست؛ اما یافته‌های علمی و تجربیات بالینی متخصصان نشان می‌دهد که این تفکر، یکی از اصلی‌ترین عوامل پیشرفت بیماری لثه و التهاب مزمن دهانی است.
چند بار در سال باید جرمگیری کنیم؟
طبق توصیه انجمن دندانپزشکی آمریکا (ADA) و تأیید متخصصان ایرانی، جرمگیری دندان‌ها باید هر ۶ تا ۱۲ ماه یک‌بار انجام شود.
این بازه بسته به وضعیت سلامت دهان و وجود فاکتورهایی مثل پلاک میکروبی شدید، سابقه بیماریهای لثه، مصرف دخانیات یا دیابت ممکن است کوتاه‌تر نیز شود.
اگر دندان را جرمگیری نکنیم چه میشود؟ در مدت کوتاهی، لایه‌های نازک پلاک باقیمانده روی سطح دندان‌ها سخت شده و به جرم تبدیل میشوند. این جرم‌ها عامل اصلی التهاب لثه، بوی بد دهان، و به‌مرور تحلیل لثه و استخوان خواهند بود.
ارتباط مستقیم جرمگیری با سلامت عمومی بدن
تحقیقات متعددی نشان داده‌اند که عفونتهای مزمن لثه می‌توانند از طریق جریان خون، تأثیر مستقیمی بر سلامت سایر ارگان‌های بدن بگذارند.
به‌عنوان مثال:
-
دیابت کنترل‌نشده، به‌شدت با التهاب لثه تشدید میشود و بالعکس.
-
بیماریهای قلبی در افرادی که جرمگیری منظم انجام نمی‌دهند، شیوع بیشتری دارد.
-
تنفس دهانی مزمن ناشی از التهاب لثه، خشکی دهان و بوی بد نیز از دیگر عوارض جرمگیری نکردن است.
این ارتباط بین بیماری لثه و بیماریهای سیستمیک، متخصصان را بر آن داشته تا جرمگیری را به‌عنوان بخشی از پیشگیری عمومی پزشکی بدانند، نه صرفاً یک اقدام دندانی.
دندان‌پزشکان چه می‌گویند؟
دکتر حسام کندری، جراح و متخصص درمان بیماریهای لثه، در این‌باره می‌گوید:
«در بسیاری از مراجعانم که از جرمگیری می‌ترسند یا آن را پشت گوش می‌اندازند، شاهد تحلیل استخوان فک و حتی افتادن دندانهای سالم بوده‌ام. جرمگیری نکردن، مثل نادیده گرفتن ترک دیوار یک ساختمان است؛ ممکن است ابتدا مهم نباشد، اما در نهایت همه‌چیز را خراب میکند.»
نتیجه‌گیری تخصصی این بخش
بنابراین، از دید علمی و پزشکی اگر از خود می‌پرسید “اگر دندان را جرمگیری نکنیم چه میشود؟”، باید بدانید که این بی‌توجهی، فقط سلامت دهان شما را تهدید نمی‌کند؛ بلکه ممکن است مقدمه‌ای برای ابتلا به بیماریهای مزمن مانند دیابت، ناراحتی‌های قلبی، و عفونتهای تنفسی مزمن باشد.
بی‌دلیل نیست که متخصصان بر جرمگیری منظم به‌عنوان بخشی از بهداشت کلی بدن تأکید دارند.
مقایسه جرمگیری نکردن و جرمگیری منظم
| مورد | جرمگیری نکردن | جرمگیری منظم |
|---|---|---|
| سلامت لثه | تحلیل لثه و خونریزی | لثه سالم و صورتی |
| زیبایی دندان | تغییر رنگ و لکه | سفیدتر و تمیزتر |
| بوی دهان | بوی بد مزمن | تنفس خوشبو |
| طول عمر دندان | کاهش شدید | ماندگاری بالا |
آیا جرمگیری مضر است؟
یکی از سوالات رایج بیماران این است که آیا جرمگیری به مینای دندان آسیب می‌زند یا باعث لق شدن دندان‌ها میشود. پاسخ علمی و دقیق این است که در صورتی که جرمگیری به‌درستی و توسط دندانپزشک انجام شود، هیچ آسیبی به مینای دندان وارد نمی‌کند.
ابزارهای اولتراسونیک که در جرمگیری حرفه‌ای استفاده میشوند، تنها روی جرمهای سطحی و پلاک‌های سخت‌شده اثر دارند. مینای دندان سالم در برابر این ابزارها مقاومت کافی دارد و آسیب‌پذیر نیست.
آنچه برخی بیماران به‌عنوان آسیب پس از جرمگیری تجربه می‌کنند، اغلب ناشی از برداشته شدن لایه‌های جرم انباشته‌شده‌ای است که به‌طور موقت دندان را پوشانده بودند. پس از جرمگیری، سطح واقعی دندان نمایان میشود که ممکن است نسبت به حرارت یا سرما کمی حساس باشد، اما این یک واکنش موقتی است و نشانه آسیب نیست.
در بسیاری از موارد، بیماران به دلیل همین باورهای نادرست، جرمگیری را به تعویق می‌اندازند. اما واقعیت این است که اگر دندان را جرمگیری نکنیم چه میشود؟ پاسخ مشخص است: جرم‌ها به‌مرور موجب تحلیل لثه، التهاب مزمن، پوسیدگی‌های مخفی و حتی لق شدن دندان میشوند.
در مواردی دیده شده که جرم انباشته، دندان را به‌طور مصنوعی سر جای خود نگه داشته است و پس از جرمگیری، لقی آشکار میشود.
این به‌هیچ‌وجه به‌معنای آسیب توسط جرمگیری نیست، بلکه نشان می‌دهد که جرم‌ها جای لثه و استخوان را گرفته‌اند و ساختار نگهدارنده دندان از بین رفته است. دندان باید توسط لثه سالم و استخوان فک نگه داشته شود، نه جرم.
جمع‌بندی علمی این است که جرمگیری اصولی، بخشی ضروری از بهداشت دهان و دندان است و نه‌تنها مضر نیست، بلکه از آسیب‌های جدی پیشگیری میکند. اگر تا امروز به‌دلیل ترس یا باورهای نادرست از انجام آن خودداری کرده‌اید، توجه داشته باشید که تاخیر در جرمگیری آسیب‌زننده‌تر از خود آن است.
آیا دچار التهاب هستید؟
بوی بد دهان‌تان مزمن شده؟
در این صورت، می‌توانید با مشاور ما تماس بگیرید تا راهنمایی شوید:
تماس فوری: 09912953885
پیشگیری از عوارض جرمگیری نکردن
برای پیشگیری از آسیب‌هایی که در پاسخ به سؤال اگر دندان را جرمگیری نکنیم چه میشود مطرح میشود، باید مجموعه‌ای از اقدامات بهداشتی، تغذیه‌ای و رفتاری به‌طور مستمر رعایت شود.
این اقدامات مانع تجمع پلاک میکروبی و شکل‌گیری جرم دندانی شده و از بیماریهای لثه، پوسیدگی، بوی بد دهان و تغییر رنگ دندان جلوگیری می‌کنند.
جرمگیری منظم
جرمگیری حرفه‌ای توسط دندانپزشک، بسته به شرایط هر فرد، باید هر ۶ تا ۱۲ ماه انجام شود. افراد دارای سابقه بیماری لثه، مصرف‌کنندگان دخانیات و افرادی با بهداشت دهان ضعیف، ممکن است به فواصل کوتاه‌تری نیاز داشته باشند. عدم انجام جرمگیری به‌موقع، منجر به تشکیل تارتار، التهاب لثه، و در نهایت تحلیل استخوان میشود.
استفاده از نخ دندان و مسواک مناسب
تمیز نگه داشتن فضاهای بین دندانی با نخ دندان و استفاده از مسواک نرم و تکنیک صحیح، در حذف پلاک نقش کلیدی دارد. همچنین استفاده از خمیردندان‌های حاوی فلوراید میتواند از پوسیدگی مینای دندان جلوگیری کند.
کاهش مصرف سیگار و دخانیات
دخانیات، به‌ویژه سیگار، یکی از عوامل اصلی تشدید تشکیل جرم و بیماریهای لثه است. نیکوتین باعث کاهش خون‌رسانی به لثه میشود و عفونتهای لثه‌ای را پنهان میکند. سیگار همچنین روند ترمیم بافت‌های لثه را کند کرده و باعث افزایش خطر لقی و افتادن دندان میشود.
مصرف دخانیات علاوه بر این، بوی بد دهان و تغییر رنگ شدید دندان‌ها را به دنبال دارد.
پرهیز از نوشیدنی‌ها و غذاهای رنگی
قهوه، چای پررنگ، نوشابه‌های تیره، زعفران، سس‌های صنعتی و خوراکی‌های دارای رنگ مصنوعی از جمله عواملی هستند که به مرور زمان موجب تغییر رنگ مینای دندان میشوند. مصرف مداوم این مواد، احتمال تشکیل پلاک و لکههای سطحی را افزایش می‌دهد که در صورت عدم جرمگیری منظم، به جرم سخت‌شده تبدیل میشوند.
رعایت تغذیه و مصرف آب کافی
رژیم غذایی حاوی میوه‌ها و سبزیجات تازه به پاکسازی طبیعی دندان‌ها کمک میکند. همچنین نوشیدن آب کافی بعد از مصرف غذا، باعث کاهش میزان اسید و پاکسازی دهان میشود. بزاق دهان نیز نقش مهمی در کنترل باکتری‌ها دارد، و کم‌آبی بدن میتواند این عملکرد را مختل کند.
مراجعه منظم به دندانپزشک
معاینه دوره‌ای دندان‌ها امکان تشخیص زودهنگام بیماری لثه، پوسیدگی مخفی و تغییرات رنگ دندان را فراهم میکند. بسیاری از مشکلات دهانی، مانند التهاب لثه یا تحلیل استخوان، بدون علامت هستند و تنها در معاینه تشخیص داده میشوند.
اگر دندان را جرمگیری نکنیم چه میشود؟ در صورت بی‌توجهی به این نکات، احتمال ابتلا به بیماریهای لثه، بوی بد دهان، پوسیدگی عمیق و حتی از دست رفتن دندان‌ها وجود دارد. رعایت بهداشت، کنترل تغذیه، ترک سیگار و مراجعه منظم به دندانپزشک، بهترین راه برای پیشگیری از این مشکلات است.
جمع‌بندی نهایی اگر دندان را جرمگیری نکنیم چه میشود؟
اگر بخواهیم واقع‌بینانه نگاه کنیم، پاسخ به این سؤال که اگر دندان را جرمگیری نکنیم چه میشود روشن است: التهاب لثه، بوی بد دهان، تغییر رنگ دندان‌ها، پوسیدگی‌های پنهان و در نهایت، از دست دادن دندان‌هایی که شاید هنوز سالم‌اند.
جرمگیری منظم، تنها چند دقیقه زمان می‌برد، اما میتواند سال‌ها سلامت دهان و زیبایی لبخند شما را تضمین کند. اغلب بیمارانی که از انجام جرمگیری خودداری می‌کنند، بعدها با مشکلاتی مواجه میشوند که هم درمان آن‌ها پرهزینه است، هم دردناک و زمان‌بر.
پیشگیری، همیشه کم‌هزینه‌تر و ساده‌تر از درمان است. اگر مدت‌هاست برای جرمگیری مراجعه نکرده‌اید، همین حالا وقت آن رسیده که این تصمیم را جدی بگیرید.
سؤالات متداول اگر دندان را جرمگیری نکنیم چه میشود؟
🔹 اگر دندان را جرمگیری نکنیم چه میشود؟
عدم جرمگیری منظم موجب باقی ماندن پلاک میکروبی و تارتار روی دندان‌ها میشود. این رسوبات، باعث التهاب مزمن لثه (ژنژیویت) و در مراحل پیشرفته‌تر تخریب بافت‌های نگهدارنده دندان (پریودنتیت) خواهند شد. نتیجه این فرایند، تحلیل استخوان فک، لق شدن دندان و نهایتاً از دست رفتن آن است.
🔹 آیا واقعا جرمگیری از لق شدن دندان جلوگیری میکند؟
بله. جرمگیری با حذف پلاک و تارتار از نواحی زیر لثه، روند تخریب استخوان آلوئول را متوقف میکند. این استخوان‌ها وظیفه نگه داشتن دندان را دارند. با حذف عوامل التهابی، بافت لثه ترمیم میشود و از پیشرفت لقی دندان جلوگیری خواهد شد.
🔹 چرا بعضی‌ها بعد از جرمگیری احساس لق شدن دندان دارند؟
در مواردی که جرم به مدت طولانی باقی مانده و تحلیل استخوان ایجاد کرده است، توده‌های جرم به‌طور مصنوعی دندان را ثابت نگه می‌دارند. پس از برداشتن جرم، لقی پنهان آشکار میشود. در واقع علت لقی، پیشرفت بیماری پریودنتال است، نه خود جرمگیری.
🔹 آیا جرمگیری باعث نازک شدن مینای دندان میشود؟
خیر. مطالعات متعدد ثابت کرده‌اند که ابزارهای جرمگیری (مانند التراسونیک اسکالر) فقط به تارتار و پلاک‌های چسبیده به سطح دندان اثر می‌کنند. مینای دندان تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد و در صورت اجرای صحیح، جرمگیری کاملاً ایمن است.
🔹 هر چند وقت یک‌بار باید جرمگیری انجام داد؟
برای افراد با وضعیت طبیعی دهان و دندان، هر ۶ ماه یک‌بار توصیه میشود. در افرادی که سیگار مصرف می‌کنند، سابقه ژنتیکی بیماری لثه دارند یا مبتلا به بیماری‌هایی نظیر دیابت هستند، جرمگیری باید هر ۳ تا ۴ ماه یک‌بار انجام شود.
🔹 آیا بوی بد دهان هم به جرمگیری نکردن مربوط میشود؟
بله. در صورت باقی ماندن پلاک باکتریایی و تارتار، باکتری‌های بی‌هوازی در عمق لثه فعال میشوند و ترکیبات گوگردی فرار تولید می‌کنند. این ترکیبات، عامل اصلی بوی بد دهان مزمن (هالیتوزیس) هستند. جرمگیری منظم این منبع باکتری را حذف میکند.
🔹 آیا دندانهای پرشده هم نیاز به جرمگیری دارند؟
بله. اطراف ترمیمهای دندانی مستعد تجمع جرم هستند. اگر جرمگیری انجام نشود، پوسیدگی میتواند از محل میکرولیکیج یا مرز بین ترمیم و دندان نفوذ کرده و باعث شکست ترمیم یا نیاز به درمان مجدد شود. بنابراین جرمگیری برای دندانهای درمان‌شده نیز ضروری است.
