مقالات

بهداشت دهان و دندان در کودکان

بهداشت دهان و دندان در کودکان و نوزادان

تمیز نمودن دندان های کودک و مراقبت از دندان کودکان را از همان ابتدای پیدایش آن ها در دهان باید شروع کرد. در ابتدا این کار را می توان با پیچیدن یک تکه گاز استریل به دور انگشت اشاره و مالیدن آن به لثه و دندان های کودک انجام داد. بعد از سن 2.5 سالگی که همه دندان های شیری روییدند؛ باید از مسواک استفاده کرد که این کار ابتدا به وسیله والدین انجام می شود.

البته باید از دومین سال زندگی، کودک را با مسواک آشنا نمود. والدین باید کودک را تا سن شش سالگی در مسواک زدن یاری کنند و یا بر کار وی نظارت داشته باشند، که برای این کار ابتدا دندان های کودک به وسیله والدین مسواک می شود و سپس کودک مسواک زدن را تمرین می کند و یا این که کودک ابتدا دندان ها را مسواک می زند، سپس والدین مسواک زدن وی را کامل می کنند.

کودک می تواند صبح ها بدون نظارت والدین این کار را انجام دهد و شب ها مسواک زدن توسط والدین انجام شود.

برای کودکانی که خمیر دندان را قورت می دهند، بهتر است از خمیر دندان استفاده نشود و یا اینکه از خمیردندان بدون فلوراید استفاده گردد. زیرا کودک با خوردن خمیردندان دچار تهوع شده و ممکن است سبب واکنش منفی وی گردیده و در برابر مسواک زدن مقاومت نشان دهد.

در سنی که کودک بتواند خمیر دندان را به طور کامل از دهان خارج کند، استفاده از خمیردندان های فلورایده بلامانع خواهد بود.

برای کودکان دوبار مسواک زدن در روز کافی خواهد بود، یک بار صبح پس از صبحانه و بار دیگر شب قبل از خواب. اغلب اوقات مسواک زدن بلافاصله قبل از خواب که کودک کسل و خواب آلود است انجام می شود. در حالی که اگر این عمل یکی دو ساعت قبل از خواب که کودک سرحال است انجام شود، نتیجه بهتری خواهد داشت.

در هر حال هیچ گاه نباید به کودک اجازه داد بدون مسواک زدن به رختخواب برود. مسواک کودکان باید کوچک بوده، با دهان تطابق داشته باشد و موهای آن نرم باشد تا به لثه های کودک آسیبی نرسد.

برای تمیز کردن سطوح بین دندانی از چیزهای سخت و نوک تیز مثل سنجاق و چوب کبریت نباید استفاده کرد. برای نخ کشیدن بین دندان ها باید از سه سالگی شروع به این کار کرد. والدین می توانند جهت نخ کشیدن از انگشتان خود و یا ابزار مخصوص (نخ دندان های کمانی) استفاده کنند.

در صورتی که استفاده از مسواک و نخ دندان برای کودک امکان پذیر نباشد؛ باید کودک را وادار کرد تا چند مرتبه در روز دهانش را با آب شست و شو دهد. در صورت استفاده صحیح از مسواک، هر 3 الی 4 ماه باید مسواک را تعویض نمود.

ولی در اطفال به دلیل استفاده نادرست و یا جویدن مسواک، باید در زمان کوتاه تری اقدام به تعویض مسواک نمود. باید توجه داشت که حتی با رعایت دقیق اصول بهداشتی، باید هر 6 ماه یک بار جهت معاینه دقیق به دندانپزشک مراجعه کرد.

پوسیدگی به علت شیشه شیر در نوزادان و کودکان

بعضی از کودکان عادت کرده اند که شیشه شیر را در طول شب در دهان داشته باشند و حتی برخی والدین برای بهتر شدن طعم شیر، قند اضافه می کنند و یا آب قند در آن می ریزند. اثر این کار، آن است که دندان های پیش کناری (لترال) و میانی (سانترال) و دندان های آسیای بزرگ کودک دچار پوسیدگی دندان می گردد.

برای جلوگیری از مشکلات ذکر شده باید کودک را به ترک این عادت تشویق نمود و یا اینکه حداقل شیشه را تنها با آب جوشیده سرد پر کرده و یا در پاره ای موارد می توان از پستانک تمیز استفاده کرد.

بهترین روش مسواک زدن در اطفال

بهترین روش مسواک زدن، شیوه ای است که استفاده از آن برای بیمار راحت تر بوده، به لثه و دندان ها آسیب نرساند و پس از مسواک زدن قرص های آشکار کننده پلاک، فقدان پلاک دندانی را تایید کنند. برایی کودکان مسواک زدن با حرکات رفت و برگشتی توصیه می شود.

در صورتی که والدین بخواهند برای کودک مسواک بزنند ترکیبی از حرکات رفت و برگشت، چرخشی، بالا به پایین و پایین به بالا موثرتر خواهد بود.

ژل کلرهگزیدین نیز علیه میکروارگانسیم های پلاک دندانی در دندانپزشکی موثر است، ولی طعم نامطلوبی دارد و سبب تغییر رنگ مخاط و دندان ها می شود.