حساسیت دندان بعد از جرمگیری
چرا بعد از جرمگیری دندان‌ها حساس می‌شوند؟
آیا تا به حال بعد از جرمگیری دندان، احساس کرده‌اید که دندان‌هایتان به نوشیدنی‌های سرد یا گرم واکنش تند نشان می‌دهند؟ اگر پاسختان بله است، شما تنها نیستید. حساسیت دندان بعد از جرمگیری یکی از رایج‌ترین دغدغه‌های مراجعین به دندانپزشکی است.
این مقاله به طور کامل به بررسی دلایل، راه‌های پیشگیری و درمان حساسیت دندان پس از جرمگیری دندان می‌پردازد و با زبانی ساده ولی علمی، به تمام سوالات شما پاسخ می‌دهد.
حساسیت دندان بعد از جرمگیری چیست؟
حساسیت دندان بعد از جرمگیری به حالتی گفته می‌شود که دندان‌ها نسبت به محرک‌هایی مانند سرما، گرما، لمس یا حتی تنفس هوای سرد واکنش دردناک یا ناراحت‌کننده‌ای نشان می‌دهند. این حساسیت ممکن است بلافاصله پس از جرمگیری شروع شود یا چند ساعت بعد بروز پیدا کند.
یکی از دلایل اصلی حساسیت دندان بعد از جرمگیری اینه که هنگام جرمگیری، لایه‌های سخت‌شده‌ی جرم که روی دندان و لثه رو پوشونده بودن، برداشته می‌شن. این جرم‌ها در واقع باعث عقب‌نشینی تدریجی لثه و حتی تحلیل استخوان در ناحیه‌ی ریشه دندان می‌شن.
زمانی که این لایه‌ها حذف می‌شن، بخشی از ریشه دندان که قبلاً توسط جرم پنهان شده بود، بدون پوشش باقی می‌مونه و در معرض تحریکات دمایی قرار می‌گیره. به همین دلیل ممکنه دندان‌ها به سرما و گرما حساس بشن تا زمانی که لثه‌ها دوباره خودشون رو ترمیم و بافت‌های اطراف ریشه رو بازسازی کنن.
در این مدت، خیلی مهمه که از مصرف خوراکی‌های خیلی سرد یا داغ پرهیز کنین، حتماً از مسواک نرم و خمیردندان مخصوص دندانهای حساس استفاده کنین، و یک لایه نازک از همین خمیردندان رو روزی یک‌بار به مدت حدود ۲۰ دقیقه روی دندان‌ها قرار بدین تا به تسکین اعصاب و ترمیم عاج کمک کنه.
معمولاً این حساسیت در عرض یک تا دو هفته کاهش پیدا میکنه، اما در افرادی که جرم بیشتری داشتن یا دیر به دیر جرمگیری می‌کنن، این حساسیت شدیدتر و طولانی‌تره. هرچه جرمگیری رو به‌موقع‌تر و منظم‌تر انجام بدین، نه‌تنها لثه‌هاتون سالم‌تر می‌مونه، بلکه حساسیت هم بسیار کمتر خواهد بود.
حساسیت دندان بعد از جرمگیری و راه‌های کاهش درد
جرمگیری چیست و چرا انجام می‌شود؟
برای درک بهتر دلیل حساس شدن دندان، ابتدا باید بدانیم که جرمگیری چیست. جرمگیری فرایندی است که در آن پلاک‌ها و رسوبات سخت شده (جرم) از سطح دندان و ناحیه زیر خط لثه پاک می‌شوند. این رسوبات حاوی باکتری‌هایی هستند که در صورت باقی ماندن، می‌توانند منجر به بیماری‌های لثه، پوسیدگی دندان و بوی بد دهان شوند.
چرا دندان‌ها بعد از جرمگیری حساس می‌شوند؟
1. برداشته شدن لایه محافظ جرم
یکی از دلایل اصلی حساسیت دندان بعد از جرمگیری این است که جرم مانند یک لایه محافظ موقتی عمل می‌کند. با حذف آن، بخش‌هایی از دندان که قبلاً پوشیده بودند، در معرض محرک‌های بیرونی قرار می‌گیرند.
2. نمایان شدن عاج دندان
جرمگیری ممکن است باعث نمایان شدن بخش‌هایی از عاج دندان شود. عاج لایه‌ای است که زیر مینای دندان قرار دارد و دارای کانال‌های میکروسکوپی است که به اعصاب داخلی دندان متصل‌اند. زمانی که عاج در معرض سرما یا گرما قرار می‌گیرد، درد یا حساسیت ایجاد می‌شود.
3. التهاب لثه بعد از جرمگیری
گاهی اوقات، فرایند جرمگیری می‌تواند باعث تحریک و التهاب لثه شود. این التهاب خود می‌تواند منجر به درد دندان بعد از جرمگیری و حساسیت موضعی شود.
علت و درمان حساسیت دندان بعد جرمگیری + عکس
عوامل افزایش‌دهنده حساسیت دندان پس از جرمگیری
- تحلیل لثه
- سابقه دندانهای حساس
- انجام جرمگیری عمیق
- استفاده از ابزار اولتراسونیک
- پوسیدگی دندان یا ترک‌های مینای دندان
حساسیت دندان بعد از جرمگیری چقدر طول میکشد؟
در اغلب موارد، حساسیت دندان بعد از جرمگیری موقتی است و در عرض چند روز تا دو هفته کاهش می‌یابد. اما در برخی افراد با دندانهای حساس یا بیماری لثه پیشرفته، ممکن است این حساسیت بیشتر طول بکشد.
راه‌های کاهش حساسیت دندان بعد از جرمگیری
1. استفاده از خمیردندان مخصوص دندانهای حساس
خمیردندان‌های ضد حساسیت حاوی موادی مانند نیترات پتاسیم هستند که به کاهش تحریک اعصاب دندان کمک می‌کنند.
2. اجتناب از خوردن و نوشیدن مواد محرک
تا چند روز از مصرف نوشیدنی‌های خیلی سرد یا گرم، غذاهای اسیدی و شیرین خودداری کنید.
3. رعایت بهداشت دهان و دندان با ملایمت
مسواک زدن را با مسواکی نرم و حرکات آرام انجام دهید تا از تحریک بیشتر لثه جلوگیری شود.
4. استفاده از فلوراید
استفاده از دهان‌شویه‌های حاوی فلوراید یا ژل‌های فلوراید تجویزی می‌تواند به تقویت مینای دندان کمک کند.
5. مشورت با دندانپزشک
اگر حساسیت دندان بعد از جرمگیری بیش از دو هفته ادامه پیدا کرد یا شدت آن زیاد بود، حتماً به دندانپزشک مراجعه کنید.
آیا حساسیت دندان بعد از جرمگیری طبیعی است؟
بله، در اکثر موارد این موضوع طبیعی و گذراست. به‌ویژه اگر جرمگیری برای اولین بار یا پس از مدت زیادی انجام شود، احتمال بروز حساسیت بیشتر است. با رعایت توصیه‌های بهداشتی و مراقبتی، این مشکل به راحتی قابل مدیریت است.
تصویر واقعی از حساسیت دندان بعد از جرمگیری
چگونه از بروز حساسیت پس از جرمگیری جلوگیری کنیم؟
- قبل از جرمگیری با دندانپزشک درباره سابقه دندانهای حساس صحبت کنید.
- از یک هفته قبل از جرمگیری از خمیردندان ضد حساسیت استفاده کنید.
- پس از جرمگیری از خوردن غذاهای سفت و نوشیدنی‌های خیلی گرم یا سرد بپرهیزید.
- از دهان‌شویه‌های فلورایددار برای محافظت از مینای دندان استفاده کنید.
چه زمانی باید نگران شد؟
اگر حساسیت دندان بعد از جرمگیری همراه با:
- درد شدید و مداوم
- خونریزی غیرطبیعی لثه
- لق شدن دندان‌ها
- بوی بد دهان ماندگار باشد، ممکن است نشانه‌ای از مشکلات جدی‌تر باشد و نیاز به بررسی تخصصی دارد.
نتیجه‌گیری
حساسیت دندان بعد از جرمگیری تجربه‌ای شایع و معمولاً بی‌خطر است که در نتیجه برداشته شدن لایه‌های جرم و نمایان شدن بخش‌های حساس‌تر دندان رخ می‌دهد. این حساسیت معمولاً موقتی است و با رعایت نکات بهداشتی و استفاده از محصولات مراقبتی، به راحتی کاهش می‌یابد. مهم این است که جرمگیری را به عنوان یک اقدام پیشگیرانه و مهم در سلامت دهان و دندان در نظر بگیرید و در صورت بروز حساسیت، با آرامش و آگاهی با آن برخورد کنید.
❓ پرسش‌های پرتکرار درباره حساسیت دندان بعد از جرمگیری
🔹 1. آیا حساسیت دندان بعد از جرمگیری طبیعی است؟
بله. حساسیت دندان بعد از جرمگیری کاملاً طبیعی است، مخصوصاً اگر جرم زیادی از دندان‌ها برداشته شده باشد. این حساسیت معمولاً موقتی بوده و ظرف چند روز تا حداکثر دو هفته از بین می‌رود.
🔹 2. حساسیت دندان بعد از جرمگیری چند روز طول میکشد؟
در بیشتر افراد، بین ۳ تا ۷ روز ادامه دارد. اگر جرمگیری عمیق یا زیر لثه انجام شده باشد، ممکن است تا ۱۴ روز طول بکشد. در صورت تداوم بیش از دو هفته، بهتر است به دندانپزشک مراجعه کنید.
🔹 3. آیا حساسیت دندان بعد از جرمگیری خطرناک است؟
خیر. در حالت معمول، حساسیت دندان بعد از جرمگیری خطرناک نیست و بخشی از فرایند ترمیم طبیعی لثه و دندان است. فقط در مواردی که همراه با درد شدید، خونریزی زیاد یا بوی بد ماندگار باشد، نیاز به بررسی تخصصی دارد.
🔹 4. چگونه می‌توان حساسیت دندان بعد از جرمگیری را سریع‌تر درمان کرد؟
برای کاهش سریع‌تر حساسیت، می‌توانید از خمیر دندان مخصوص دندانهای حساس، دهان‌شویه فلوراید، مصرف کمتر غذاهای سرد و شیرین، و مسواک زدن با مسواک نرم استفاده کنید. نوشیدنی‌های داغ یا یخی را هم فعلاً کنار بگذارید.
🔹 5. آیا حساسیت دندان بعد از جرمگیری در همه اتفاق می‌افتد؟
خیر. اما در افرادی که دندانهای حساسی دارند یا جرم زیادی روی دندان‌هایشان بوده، احتمال بروز این حساسیت بیشتر است. بیماری لثه و تحلیل لثه هم می‌تواند احتمال بروز آن را افزایش دهد.
🔹 6. چه خمیردندانی برای حساسیت دندان بعد از جرمگیری مناسب است؟
خمیردندان‌هایی که حاوی نیترات پتاسیم یا استرانسیوم کلراید باشند برای کاهش حساسیت مؤثر هستند. برندهایی مانند Sensodyne، Elmex Sensitive یا Oral-B Pro-Expert Sensitive گزینه‌های خوبی هستند.
🔹 7. آیا جرمگیری باعث آسیب به دندان می‌شود و موجب حساسیت می‌شود؟
خیر، جرمگیری باعث آسیب به دندان نمی‌شود. حساسیت ایجاد شده نتیجه‌ی حذف لایه‌های جرم و نمایان شدن بخش‌هایی از دندان یا ریشه است که قبلاً توسط جرم پوشانده شده بودند. این حساسیت موقتی است و نشانه آسیب نیست.
🔹 8. چه غذاهایی را بعد از جرمگیری و در دوران حساسیت نباید بخوریم؟
غذاهای بسیار سرد، داغ، ترش (مثل مرکبات)، شیرین (مثل شکلات) و تند می‌توانند حساسیت را تشدید کنند. بهتر است از غذاهای ولرم، نرم و کم‌تحریک استفاده کنید.
🔹 9. آیا می‌توان از مسکن برای درد دندان بعد از جرمگیری استفاده کرد؟
بله. در صورت لزوم، مصرف داروهای ضد التهاب مانند ایبوپروفن یا ژلوفن با تجویز یا تأیید پزشک می‌تواند به کاهش درد و التهاب کمک کند.
🔹 10. آیا استفاده از دهان‌شویه برای دندانهای حساس مفید است؟
بله، به‌خصوص دهان‌شویه‌هایی که حاوی فلوراید هستند می‌توانند به تقویت مینای دندان و کاهش حساسیت کمک کنند. فقط از محصولات ملایم استفاده کنید و از مشورت با دندانپزشک غافل نشوید.
🔹 11. اگر حساسیت دندان بعد از جرمگیری برطرف نشد، چه کنیم؟
اگر پس از دو هفته همچنان درد و حساسیت باقی ماند، ممکن است علت دیگری مانند پوسیدگی، ترک‌های مینای دندان یا تحلیل ریشه وجود داشته باشد. حتماً به دندانپزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق داده شود.
برای اطلاعات بیشتر و بررسی علمی دقیق‌تر درباره حساسیت دندان بعد از جرمگیری، می‌توانید به مقاله معتبر منتشرشده در Healthline مراجعه کنید.
🔗 مشاهده مقاله در Healthline
