فواید نخ دندان
فواید نخ دندان فراتر از تمیز کردن سادهٔ بین دندان‌هاست؛ نخ دندان با حذف پلاک‌های پنهان، از پوسیدگی، التهاب لثه و بوی بد دهان جلوگیری میکند و یکی از مهم‌ترین وسایل بهداشت دهان و دندان به شمار می‌آید.
برای استفاده صحیح، کافی‌ست تکه‌ای از نخ را دور انگشتان خود بپیچید، آن را به‌آرامی وارد فضای بین دندانها کنید و بدون فشار مستقیم به لثه، نخ را به شکل C دور هر دندان حلقه کرده و چند بار به آرامی بالا و پایین ببرید تا سطح کناری دندان کاملاً تمیز شود.
دقت داشته باشید که در هر ناحیه، از قسمت تمیز نخ استفاده شود. این روش ساده اما مؤثر، اگر به‌درستی اجرا شود، نقش مهمی در جلوگیری از بیماری‌های دهانی دارد. اگر با نحوه استفاده از دیگر ابزارهای مکمل مانند واتر جت یا مسواک برقی آشنایی ندارید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله کامل ما در مورد وسایل بهداشت دهان و دندان را نیز مطالعه کنید.
فواید نخ دندان؛ حذف آسان جرم و پلاک دندانها
نخ دندان سوپر فلاس
برای تمیز کردن زیر بریج ها استفاده می شود. قسمت انتهایی برای عبور دادن نخ دندان از زیر بریج های ثابت به کار می رود و قسمت معمولی برای برداشتن پلاک میکروبی از فضاهای بین دندانی و زیر شیار لثه کاربرد دارد و قسمت اسفنجی برای تمیز کردن فضاهای باز بین دندانی وزیر بریج ها استفاده می شود.
خلال دندان
از خلال دندان در نواحی که لثه بین دندانی تماماً فضای موجود بین دو دندان را پوشانیده؛ نباید استفاده نمود. چون باعث پارگی لثه می شود. اگر به طور صحیح و بعد از مسواک زدن استفاده شود، به طرز مؤثر باعث برداشته شدن پلاک و مواد غذایی ریز بین دندان ها شده و باعث تحریک و ماساژ لثه می گردد.
فواید نخ دندان؛ حذف آسان جرم و پلاک دندانها
همچنین سبب می گردد که لثه بین دندانی به شکل فیزیولوژیک خود نزدیک گردد. خلال دندان ابتدا در دهان مرطوب می گردد تا کمی نرم شود. بعد در ناحیه بین دو دندان (اینتر پروگزیمال) طوری قرار داده می شود که قاعده مثلث به طرف لثه باشد و بعداً خلال دندان را به سطوح پروگزیمال دو دندان مجاور می فشاریم. براساس میزان فضای بین دندان ها خلال دندان به طرف بالا و پایین یا داخل وخارج حرکت داده می شود. در هر ناحیه این عمل چندین بار تکرار می شود.
معمولاً پزشکان با استفاده از خلال دندان مخالفند.
با وجود اینکه بسیاری از افراد برای پاکسازی باقیمانده غذا از خلال دندان استفاده می‌کنند، اما این ابزار نه‌تنها جایگزین مناسبی برای نخ دندان نیست، بلکه می‌تواند به سلامت دندان و لثه آسیب بزند.
خلال دندان به‌دلیل نوک تیز و طراحی غیر استاندارد، ممکن است به لثه‌ها آسیب برساند، باعث خونریزی، تحریک مزمن و حتی ایجاد فاصله بین دندانها شود.
همچنین نمی‌تواند بهطور مؤثر پلاک‌های میکروبی را از سطوح بین‌دندانی پاک کند. در مقابل، فواید نخ دندان کاملاً علمی و ثابت‌شده است؛ نخ دندان با تماس ملایم و دقیق با دیواره دندان، علاوه‌بر پاکسازی عمقی، از التهاب لثه و پوسیدگی پنهان نیز جلوگیری میکند. بنابراین، توصیه دندان‌پزشکان استفاده روزانه از نخ دندان به‌جای خلال دندان است.
برس های بین دندانی
برس های مخروطی شکل کوچک برای تمیز نمودن فضاهای بین دندانی که لثه بین دندانی آنها از بین رفته است، مفید هستند. این برس ها را باید در نواحی بین دندانی فرو برده و با حرکت جلو و عقب ناحیه را تمیز نمود.
فواید نخ دندان؛ حذف آسان جرم و پلاک دندانها
قرص ها و محلول های افشا کننده پلاک
در دندانپزشکی، هدف از رنگ نمودن پلاک دندانی این است که بیمار مواد تجمع یافته برروی دندان را ببیند؛ که این امر قدرت تمیز کنندگی بیمار را افزایش می دهد و این امکان را می دهد که بیمار فرق بین دنتال پلاک و مواد غذایی ریز را متوجه شود.
✔️ نظر متخصص دندان‌پزشک درباره فواید نخ دندان
دکتر کیهان کندری، متخصص بیماری‌های لثه و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، در مورد نقش نخ دندان می‌گوید:
«بیش از ۸۰٪ بیماران ما از بیماری لثه یا پوسیدگی بین دندانی رنج می‌برند، فقط به این دلیل که نخ دندان را یا استفاده نمی‌کنند یا درست استفاده نمی‌کنند. تحقیقات بالینی نشان داده‌اند که استفاده صحیح و روزانه از نخ دندان، می‌تواند تا ۴۰٪ از خطر التهاب لثه و تا ۳۴٪ از احتمال پوسیدگی بین دندانی بکاهد.
فواید نخ دندان فقط به پاکسازی خلاصه نمی‌شود؛ بلکه یک رفتار پیشگیرانه حیاتی است که به کاهش هزینه‌های دندانپزشکی و حفظ سلامت عمومی بدن هم کمک میکند.»
او تأکید میکند که «حتی بهترین مسواک هم نمی‌تواند جای نخ دندان را بگیرد، زیرا مسواک به نواحی بین دندانی دسترسی ندارد؛ جایی که بیشترین تجمع باکتری و شروع پوسیدگی اتفاق می‌افتد.»
⚠️ اشتباهات رایج درباره نخ دندان (و واقعیت‌های علمی)
۱. «نخ دندان باعث خونریزی لثه می‌شود، پس بهتر است استفاده نشود.»
🔍 واقعیت: اگر لثه شما در هنگام استفاده از نخ دندان خونریزی دارد، نشانه التهاب است. با استفاده منظم، لثه تقویت می‌شود و خونریزی کاهش مییابد.
۲. «فقط وقتی غذا بین دندان گیر کند باید از نخ استفاده کرد.»
🔍 واقعیت: فواید نخ دندان در پاکسازی پلاک‌های میکروبی نهفته است، نه فقط ذرات غذا. حتی اگر چیزی حس نمی‌کنید، باکتری‌ها آنجا هستند.
۳. «استفاده از خلال دندان کافی است، نیازی به نخ نیست.»
🔍 واقعیت: خلال دندان به لثه آسیب می‌زند و تنها بخش محدودی از ذرات غذا را خارج میکند. نخ دندان با طراحی مناسب، به نرمی و با دقت فضای بین دندانها را تمیز میکند.
۴. «نخ دندان باعث لق شدن دندانها می‌شود.»
🔍 واقعیت: برعکس، استفاده مداوم از نخ دندان با کاهش التهاب لثه، به حفظ استخوان اطراف دندان و جلوگیری از لقی کمک میکند.
سؤالات مهم درباره فواید نخ دندان که باید قبل از مسواک زدن بدانید!
فواید نخ دندان چیست و چرا باید استفاده کنیم؟
نخ دندان پلاک و باقیمانده غذا را از بین دندانها خارج میکند؛ جایی که مسواک به آن دسترسی ندارد. این کار از پوسیدگی و بیماری لثه جلوگیری میکند.
آیا استفاده از نخ دندان ضروری است؟
بله، کاملاً ضروری است. حتی با مسواک زدن منظم، حدود ۳۰٪ از سطوح دندانها بدون نخ دندان تمیز نمی‌شوند.
چند بار در روز باید نخ دندان بکشیم؟
یک‌بار در روز، ترجیحاً شب‌ها قبل از خواب بهترین زمان برای استفاده از نخ دندان است.
آیا نخ دندان باعث خونریزی لثه می‌شود؟
اگر لثه‌ها ملتهب یا بیمار باشند، ممکن است در ابتدا خونریزی کنند. با استفاده منظم و درست، لثه‌ها سالم‌تر شده و خونریزی کاهش مییابد.
کدام نوع نخ دندان بهتر است؟
برای دندان‌های فشرده نخ دندان موم‌دار مناسب‌تر است. افرادی با بریس یا ایمپلنت بهتر است از سوپرفلاس یا نخ مخصوص ارتودنسی استفاده کنند.
آیا می‌توان نخ دندان را جایگزین واتر جت کرد؟
خیر، نخ دندان و واتر جت مکمل هم هستند. نخ دندان تماس فیزیکی با سطح بین دندانی دارد که واتر جت به‌تنهایی تأمین نمی‌کند.
اگر نخ دندان نکشم چه اتفاقی می‌افتد؟
تجمع پلاک بین دندانها می‌تواند منجر به پوسیدگی پنهان، التهاب لثه، بوی بد دهان و حتی تحلیل استخوان فک شود.
