جراحی لثه

جراحی لثه برای بسیاری از افراد تنها یک اصطلاح پزشکی به نظر می‌رسد، اما زمانی که هنگام مسواک‌زدن با خونریزی لثه مواجه می‌شوند، لثه‌ها دچار عقب‌نشینی می‌شوند و ریشه‌ی دندان‌ها حساس و دردناک می‌گردد یا حتی به دلیل بوی بد دهان از برقراری ارتباط اجتماعی دچار مشکل می‌شوند، اهمیت این موضوع را درک می‌کنند.

در برخی موارد نیز دندانپزشک پس از معاینه اعلام می‌کند که بیمار دچار التهاب لثه یا پریودنتیت است و با روش‌های ساده‌تری مانند جرم‌گیری یا مصرف دارو، مشکل به طور کامل برطرف نمی‌شود. در چنین شرایطی این پرسش جدی مطرح می‌شود که: چه زمانی باید جراحی لثه انجام شود؟

بسیاری از بیماران نگران هزینه جراحی لثه هستند یا تصور می‌کنند این درمان با درد و عوارضی مانند تورم و عفونت همراه خواهد بود.

برخی دیگر نیز میان انتخاب جراحی لثه با لیزر یا روش‌های سنتی مردد می‌شوند و نمی‌دانند کدام روش برای آن‌ها مناسب‌تر است. واقعیت آن است که تصمیم‌گیری بدون داشتن اطلاعات کافی می‌تواند همراه با نگرانی و تردید باشد.

در این مقاله تمامی ابعاد جراحی لثه به صورت جامع و علمی بررسی خواهد شد؛ از معرفی انواع روش‌های جراحی مانند جینجیواکتومی، پیوند لثه و جراحی فلپ گرفته تا توضیح کامل درباره مراحل انجام عمل، مراقبت‌های بعد از جراحی، مزایا و عوارض احتمالی و همچنین بازه‌ی هزینه در سال ۱۴۰۴.

در صورتی که اکنون با چنین پرسش‌ها و دغدغه‌هایی روبه‌رو هستید، این مطلب می‌تواند پاسخی روشن و علمی به تمامی سؤالات شما درباره جراحی لثه ارائه دهد.

اگر با خونریزی هنگام مسواک، عقب‌نشینی لثه یا حساسیت ریشه مواجهید، پیش از هر تصمیم درمانی حتماً مطلب «تحلیل لثه | علائم، علت‌ها و درمان» را بخوانید؛ در آن مرز بین التهاب ساده و شروع پریودنتیت به‌روشنی توضیح داده شده و تأخیر می‌تواند به کاهش استخوان و لق‌شدن دندان منجر شود.

جراحی لثه چیست؟

جراحی لثه یکی از درمان‌های تخصصی در شاخه‌ی پریودنتولوژی است که با هدف ترمیم، بازسازی یا اصلاح بافت‌های آسیب‌دیده لثه انجام می‌شود.

به زبان ساده، این عمل زمانی مورد نیاز است که مشکلاتی مانند التهاب لثه، پریودنتیت، عفونت‌های مزمن یا عقب‌نشینی لثه با روش‌های غیرجراحی مثل جرم‌گیری و مصرف دارو برطرف نشود. در چنین شرایطی، جراحی لثه به‌عنوان یک راهکار علمی و قطعی برای جلوگیری از پیشرفت بیماری و حفظ دندان‌ها توصیه می‌شود.

این درمان که با نام‌هایی همچون جراحی پلاستیک لثه، عمل لثه یا درمان جراحی بیماری لثه نیز شناخته می‌شود، علاوه بر جنبه‌ی درمانی، نقش بسیار مهمی در بهبود زیبایی لبخند و بازگرداندن ظاهر طبیعی لثه دارد.

در مقایسه با درمان‌های غیرجراحی، جراحی لثه امکان دسترسی مستقیم به ریشه دندان‌ها و استخوان فک را فراهم می‌کند و به دندانپزشک اجازه می‌دهد عوامل عفونی و آسیب‌زا را به طور کامل برطرف کند. به همین دلیل، نتایج آن ماندگارتر و موثرتر از روش‌های ساده‌تر خواهد بود.

تفاوت قبل و بعد اصلاح لبخند لثه‌ای با جراحی زیبایی دندان

چه کسانی به جراحی لثه نیاز دارند؟

گاهی مشکلات لثه با روش‌های ساده‌ای مانند جرم‌گیری یا دارو برطرف می‌شوند، اما در برخی شرایط، تنها راه‌حل قطعی و علمی جراحی لثه است. شناخت علائم و بیماری‌های زمینه‌ای به شما کمک می‌کند بدانید چه زمانی باید به دندانپزشک متخصص پریودنتولوژی مراجعه کنید.

علائم رایج نیاز به جراحی

• خونریزی هنگام مسواک یا نخ‌دندان که نشانه التهاب و ضعف بافت لثه است.

• تورم و التهاب لثه که در صورت تداوم، سلامت دندان‌ها را تهدید می‌کند.

• تحلیل لثه (Gingival Recession) و نمایان شدن ریشه دندان‌ها.

• لق شدن دندان‌ها به دلیل تخریب بافت نگهدارنده.

• بوی بد دهان مزمن که ناشی از تجمع باکتری‌ها در عمق لثه‌هاست.

چه بیماری‌هایی باعث جراحی لثه می‌شوند؟

• پریودنتیت؛ شایع‌ترین بیماری لثه که در مراحل پیشرفته نیازمند عمل جراحی است.

• آبسه لثه که همراه با عفونت و درد شدید بروز می‌کند.

• عفونت‌های مزمن لثه که به درمان‌های معمول پاسخ نمی‌دهند.

• رشد بیش از حد لثه (Gingival Hyperplasia) که علاوه بر مشکلات زیبایی، باعث تجمع پلاک و التهاب می‌شود.

در مجموع، زمانی که با علائم و بیماری‌های فوق روبه‌رو باشید، انجام جراحی لثه ضروری است تا از تخریب بیشتر بافت و از دست رفتن دندان‌ها جلوگیری شود.

این روش درمانی، در مقایسه با درمان‌های غیرجراحی، امکان دسترسی عمیق‌تر به بافت‌های آلوده و بازسازی لثه را فراهم می‌کند و به همین دلیل انتخابی مؤثر و ماندگار محسوب می‌شود.

«اگر می‌خواهید به‌صورت علمی و جامع با مفهوم تحلیل لثه و ارتباط آن با بیماری‌های لثه آشنا شوید، پیشنهاد می‌کنم مقاله‌ی کامل خود ویکی‌پدیا را هم مطالعه کنید؛ توضیحات آن می‌تواند دید شما را نسبت به این موضوع بازتر کند.»

انواع جراحی لثه و کاربرد هرکدام

جراحی لثه بسته به نوع مشکل و میزان آسیب‌دیدگی بافت، روش‌های مختلفی دارد. انتخاب بهترین روش به تشخیص دندانپزشک متخصص پریودنتولوژی وابسته است. در ادامه رایج‌ترین انواع عمل لثه همراه با تعریف، کاربرد و نمونه‌های بالینی توضیح داده می‌شوند.

جینجیواکتومی (Gingivectomy)

در این روش، بافت اضافی لثه که روی دندان‌ها را پوشانده است برداشته می‌شود.

کاربرد: درمان لثه‌های بزرگ‌شده به دلیل التهاب یا مصرف دارو.

مثال: بیماری که در اثر رشد بیش از حد لثه (Gingival Hyperplasia) هنگام لبخند فقط بافت لثه‌اش دیده می‌شود و با جینجیواکتومی لبخندی متعادل به دست می‌آورد.

برداشت بافت اضافی لثه برای درمان التهاب و اصلاح لبخند

جینجیواپلاستی (Gingivoplasty)

جینجیواپلاستی با هدف شکل‌دهی و اصلاح ظاهر لثه انجام می‌شود.

کاربرد: بهبود زیبایی لثه‌های نامتقارن یا تحلیل‌رفته.

مثال: فردی که در اثر تحلیل لثه، فرم لبخند ناموزون دارد و با جینجیواپلاستی، لثه به حالت طبیعی بازگردانده می‌شود.

پیوند لثه (Gum Graft)

در این روش، بافت سالم از ناحیه‌ای دیگر از دهان برداشته و روی قسمت تحلیل‌رفته لثه پیوند زده می‌شود.

کاربرد: پوشاندن ریشه‌های نمایان دندان و کاهش حساسیت.

مثال: بیماری که هنگام نوشیدن آب سرد احساس درد شدید دارد، پس از پیوند لثه، ریشه دندان پوشیده و مشکل حساسیت برطرف می‌شود.

پیوند بافت لثه برای پوشاندن ریشه دندان و ترمیم التهاب دهان

جراحی فلپ لثه (Periodontal Flap Surgery)

در این روش، لثه کنار زده می‌شود تا دندانپزشک بتواند به ریشه دندان و استخوان فک دسترسی مستقیم پیدا کند و بافت‌های عفونی را پاکسازی نماید.

کاربرد: درمان پریودنتیت پیشرفته.

مثال: فردی با عفونت عمیق لثه که جرم‌گیری سطحی جوابگو نبوده و با جراحی فلپ، التهاب و باکتری‌ها از عمق پاک‌سازی می‌شوند.

اصلاح لبخند لثه‌ای با جراحی بافت اضافی لثه و نمایان شدن دندان‌ها

جراحی بازسازی یا باززاینده (Regenerative Surgery)

در این روش از مواد خاص یا پیوند استخوان برای بازسازی بافت و استخوان تخریب‌شده استفاده می‌شود.

کاربرد: ترمیم استخوان از دست‌رفته و بازگرداندن استحکام به دندان‌ها.

مثال: بیماری که در اثر عفونت مزمن بخشی از استخوان فک خود را از دست داده است و با این روش، بافت و استخوان دوباره بازسازی می‌شوند.

در مجموع، بسته به شرایط بالینی، هر یک از این روش‌ها می‌توانند بهترین نتیجه را برای درمان یا زیبایی به همراه داشته باشند. انتخاب دقیق نوع جراحی لثه پس از معاینه و بررسی کامل توسط متخصص انجام می‌شود.

مراحل انجام جراحی لثه

فرایند جراحی لثه به‌صورت مرحله‌به‌مرحله انجام می‌شود تا درمان هم از نظر علمی دقیق باشد و هم برای بیمار بیشترین ایمنی و راحتی فراهم شود.

• معاینه اولیه و تصویربرداری (OPG یا CBCT): دندانپزشک با بررسی دقیق لثه و استخوان فک، نوع عمل مناسب را مشخص می‌کند. این مرحله برای تشخیص شدت التهاب یا عفونت لثه ضروری است.

• بی‌حسی موضعی یا بیهوشی در موارد خاص: بیشتر جراحی‌های لثه با بی‌حسی موضعی انجام می‌شوند، اما در برخی بیماران حساس یا در جراحی‌های گسترده‌تر، امکان استفاده از بیهوشی وجود دارد.

• انجام برش یا پیوند: بسته به روش انتخابی (مانند جراحی فلپ، پیوند لثه یا جینجیواکتومی) لثه برش داده می‌شود یا بافت جدید پیوند زده می‌شود تا ناحیه آسیب‌دیده ترمیم گردد.

• بخیه و پانسمان: پس از اتمام عمل، بافت لثه بخیه زده شده و در صورت نیاز پانسمان مخصوص قرار داده می‌شود تا روند بهبودی تسریع شود.

• داروهای تجویزی بعد عمل: پزشک معمولاً داروهای ضدالتهاب، آنتی‌بیوتیک و دهان‌شویه تجویز می‌کند تا از بروز عوارضی مانند عفونت یا تورم جلوگیری شود.

به این ترتیب، مراحل جراحی لثه به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که هم مشکلات درمانی برطرف شوند و هم شرایطی برای بازسازی و حفظ سلامت دندان‌ها فراهم گردد.

بافت ملتهب دهان و لثه در حال جراحی بافت نرم و درمان عفونت دندان

مراقبت‌های بعد از جراحی لثه

رعایت توصیه‌های پزشک پس از جراحی لثه اهمیت زیادی دارد؛ زیرا نتیجه درمان تا حد زیادی به مراقبت‌های بیمار وابسته است. در این بخش، مهم‌ترین نکات به‌صورت خلاصه و کاربردی آورده شده است تا از بروز مشکلاتی مانند عفونت لثه، التهاب یا تأخیر در ترمیم بافت جلوگیری شود.

• مصرف آنتی‌بیوتیک و داروهای ضدالتهاب: داروهای تجویزی باید دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف شوند تا از عفونت و درد جلوگیری شود.

• پرهیز از غذاهای سفت و داغ: مصرف غذاهای نرم و خنک توصیه می‌شود تا به بخیه‌ها و بافت تازه جراحی‌شده آسیب وارد نشود.

• استفاده از دهان‌شویه تجویزی: بهداشت دهان باید با محلول‌های ضدعفونی‌کننده‌ای که دندانپزشک توصیه می‌کند، حفظ شود.

• اجتناب از مسواک در محل عمل تا چند روز: تماس مستقیم مسواک می‌تواند به بخیه‌ها و بافت لثه فشار وارد کند.

• مراجعه برای کشیدن بخیه: بسته به نوع بخیه، معمولاً بین یک تا دو هفته پس از عمل نیاز به پیگیری وجود دارد.

رعایت این اصول باعث می‌شود روند بهبودی سریع‌تر طی شود و نتیجه‌ی جراحی لثه از نظر درمانی و زیبایی رضایت‌بخش باشد.

مزایا و عوارض احتمالی جراحی لثه

جراحی لثه علاوه بر نقش درمانی، می‌تواند تأثیر چشمگیری بر زیبایی و سلامت دهان داشته باشد. با این حال، مانند هر روش درمانی دیگر، ممکن است با عوارضی همراه باشد. آگاهی از هر دو جنبه، به بیمار کمک می‌کند تصمیم آگاهانه‌تری بگیرد.

مزایا

• جلوگیری از از دست دادن دندان: با حذف بافت‌های آلوده و بازسازی لثه، پایه دندان‌ها تقویت می‌شود.

• بهبود زیبایی لبخند: اصلاح فرم لثه و پوشاندن ریشه‌های نمایان، ظاهر لبخند را طبیعی‌تر می‌کند.

• کاهش حساسیت و درد: با پوشاندن ریشه‌ها و حذف التهاب، دندان‌ها کمتر به سرما و گرما حساس می‌شوند.

• کنترل باکتری‌های مضر: دسترسی مستقیم به نواحی عمیق لثه باعث پاک‌سازی کامل‌تر باکتری‌ها و کاهش احتمال بازگشت عفونت می‌شود.

عوارض احتمالی

• خونریزی موقت: بلافاصله پس از عمل ممکن است خونریزی خفیف ایجاد شود که طبیعی است.

• درد و التهاب: چند روز نخست پس از جراحی، درجاتی از درد یا تورم وجود خواهد داشت.

• احتمال عفونت: در صورت بی‌توجهی به مراقبت‌های بعد از عمل، خطر عفونت وجود دارد.

• تحلیل استخوان در موارد نادر: در برخی شرایط خاص، امکان بروز تحلیل استخوان فک وجود دارد که نیازمند پیگیری پزشکی است.

به طور کلی، مزایای جراحی لثه بسیار بیشتر از عوارض احتمالی آن است و با رعایت دقیق توصیه‌های پزشک می‌توان خطر مشکلات پس از عمل را به حداقل رساند.

هزینه جراحی لثه در سال ۱۴۰۴

هزینه‌ی جراحی لثه به عوامل متعددی بستگی دارد و نمی‌توان برای همه بیماران یک مبلغ ثابت در نظر گرفت. نوع جراحی، میزان آسیب، تعداد دندان‌های درگیر، انتخاب روش درمان (لیزر یا تیغ جراحی) و همچنین تخصص دندانپزشک از مهم‌ترین مواردی هستند که در تعیین قیمت نهایی اثرگذارند.

با این حال، دو مورد بیش از سایر روش‌ها مورد توجه بیماران قرار می‌گیرند: درمان لبخند لثه‌ای (Gummy Smile) با جینجیواکتومی یا همان کراون‌لنت و پیوند لثه برای تحلیل لثه.

جینجیواکتومی (Crown Lengthening)

این روش بیشتر برای اصلاح لبخند لثه‌ای و ایجاد تناسب بین دندان و لثه انجام می‌شود. در سال ۱۴۰۴ هزینه‌ی این درمان برای تمام دندان‌های فک معمولاً بین ۳ تا ۴ میلیون تومان برآورد می‌شود. استفاده از لیزر در این روش، زمان ترمیم را کوتاه‌تر و نتیجه را زیباتر می‌کند، اما می‌تواند قیمت را کمی افزایش دهد.

پیوند لثه (Gum Graft)

پرکاربردترین روش برای درمان تحلیل لثه و پوشاندن ریشه‌های نمایان دندان است. هزینه‌ی این جراحی به تعداد نواحی مورد نیاز بستگی دارد، اما به‌طور میانگین هر ناحیه بین ۳ تا ۵ میلیون تومان هزینه خواهد داشت. در مواردی که چندین دندان نیاز به پیوند دارند، قیمت نهایی بیشتر می‌شود.

جدول مقایسه بازه هزینه جراحی لثه (۱۴۰۴)