راهکارهای پیشگیری از پوسیدگی دندان
راهکارهای پیشگیری از پوسیدگی دندان
در ابتدا پلاک دندانی را تعریف می کنیم، پلاک لکه زرد رنگی بر روی دندان می باشد که قسمت اعظم آن (۸۰-۷۰ درصد) میکروب های دهان بوده وبقیه آن شامل خرده های غذایی و ترکیبات بذاق می باشد.
مکانیسم پوسیدگی
در دندانپزشکی، معادله ساده زیر برای توضیح مکانیسم پوسیدگی و راه های جلوگیری از آن بسیار کمک کننده است:
• میکروب های موجود درپلاک، از قند موجود در مواد غذایی استفاده کرده و آن را به اسید تبدیل می کنند. این اسید در دراز مدت مینای دندان را حل کرده و پوسیدگی دندان آغاز می شود، اگر این روند متوقف نشود، پالپ دندان درگیر شده و دردهای شدیدی بروز خواهد نمود.
مستعد ترین مکان ها در برابر پوسیدگی عبارتند از:
1- سطح جونده دندان های آسیا که شیارهای باریک و عمیقی دارد: این قسمت به علت عدم ورود موهای مسواک به شیارها و تمیز نشدن آنها محیط مناسبی برای شروع پوسیدگی می باشد (مخصوصا در اولین دندان آسیای بزرگ دائمی). برای پیشگیری از پوسیدگی در این نواحی اگرچه مسواک زدن دقیق با خمیر دندان های فلورایددار تا حدی مؤثر است، ولی استفاده از دهان شویه فلورایددار و فیشورسیلانت به این امر کمک خواهد کرد.
2- سطوح بین دندانی ناحیه (تماس بین دندان ها): برای تمیز نمودن این ناحیه مسواک کارایی نداشته و ضروری است از نخ دندان استفاده شود. مراجعه منظم به دندانپزشک نیز در پیشگیری از پوسیدگی نواحی بین دندانی مؤثر خواهد بود.
علائم پوسیدگی دندانی
وجود نقاط قهوه ای یا سیاه بر روی دندان ها نشانگر پوسیدگی خفیف بوده و اگر این تغییر رنگ به همراه درد در موقع مصرف شیرینی جات، درد خود به خود و یا حساسیت دندان به سرما و گرما باشد، بیانگر پوسیدگی عمیق و شدید می باشد. گاهی بوی بد دهان نیز میتواند علامتی از پوسیدگی دندان باشد.
عوامل مؤثر در بروز پوسیدگی
• وضعیت بزاق دهان: بزاق علاوه بر خاصیت میکروب کشی نقش شویندگی دهان و دندان را نیز دارد، بنابراین در جلوگیری از پوسیدگی دارای نقش مهمی است و در صورت کم شدن ترشح بزاق (در مواردی مثل اشعه درمانی، دیابت، مصرف قرص های ضداشتها، استرس، بحران های روحی و …) پوسیدگی افزایش چشم گیری می یابد.
• شکل و فرم دندان ها
• طرز قرار گرفتن آن ها
• جنس دندان ها
• تغذیه
• شغل
• وراثت
• بزاق
• و به ویژه بهداشت دهان و دندان از عوامل مؤثر در پوسیدگی هستند.
راه های پیشگیری از پوسیدگی
• رعایت بهداشت دهان و دندان: مهمترین اصل در پیشگیری از پوسیدگی است که به روش های زیر انجام می شود:
1. مسواک
2. نخ دندان
3. دهان شویه